Kotidiofonoak

Bideo honekin erakusten dizuegu kotidiofonoen erabilera,adibide gisa. Kotidiofono bat musika sortzen duen edozein gauza da. Honela deitzen da, normalean erabiltzen ditugun gauzak izan daitezelako.

Kotidiofono sinple eta eskuragarri bat gorputza bera da: lurra oinekin kolpatu, txaloak eman, txistu egin... Eta betidanik izan diren gauzetatik ere musika atera dezakegu: harriak, hezurrak, kontxak, etab. Gauza hauekin guztiekin eta hurrengo aditzak erabiliz musika sor dezakegu kotidiofonoak erabilita: putz egin, kolpatu, igurtzi...

Anima zaitezte kotidiofonoren bat hartzen eta musika sortzen guk klaseko lehenengo egunean egin genuen bezala!!

Kotidiofonoekin lan egiten

Musikaren ekarpen pedagogikoak, Imanol Urbietaren esanetan

Artikulu hau, "Hik hasi" aldizkarian topatu dugu, benetan oso interesgarria dela pentsatzen dugu. Hau aldizkariaren 6. orrialdetik 14. orrialdera doa.

http://www.hikhasi.com/fitx/fitxategiaJeitsi.php?id=160&emota=2&dmota=pdf

Musika tresna bat jotzearen onurak

Hona hemen artikulu oso interesgarri bat. Askotan (gehien batean txikiak izan garenean) galdetu diogu geure buruari, zergatik jo behar dut txirula?? hemen dugu erantzun oso baliogarria:

http://revista.consumer.es/web/eu/20100901/pdf/salud-2.pdf

Xilofonoa eta metalofonoa jotzen

XILOFONOA

Xilofonoa: Neurri eta loditasun ezberdineko egurrezko plakaz egina dago. Tonuera diatonikoa darama. Argia eta bizia da bere soinua erresonantzia gutxi du. Guztiz aproposa da erritmoa markatzeko eta notak, banaka eta binaka, bizitasunez adierazteko.

Afrikan eta Afroamerikan hain ezaguna eta erabilia den musika-tresnari garrantzi haundiko partaidetza eskatu zaio orkestra modernoetan.

Gure eskolako orkestra txikian lan bikaina egin lezake.

METALOFONOA

Metalofonoa: Metalezko plakaz osaturiko musika tresna da, eta pianoaren tonuera diatonikoa darama, banan-banan neurri ezberdineko plakatan ezarrita.

Baketa bigunez kolpatzen dira plakak, eta hunkigarria da sortzen duten soinua. Halere, erresonantzia handiko hotsak sortarazten dituenez, musikalariak adi-adi ibili behar izaten du, entzumenerako kaltegarria bilaka daitekeen nahaste-borrastea bidera ez dadin.

Eskola orkestra txikietan garrantzi handikoa izan daiteke metalofonoaren partaidetza.

Iragarki interesgarria

Txirula: Hasierako pausuak

Sarrera honetan txirula jotzen hasteko pausotxo batzuk azalduko ditugu. Txirula nondik hartu? Nola arnastu eta artikulatu? Zeintzuk dira jotzeko hasteko notarik errazenak?

Galdera horien erantzunak ondorengoko lau puntu hauetan bildu ditugu:

1.- Gorputza: Zutik bagaude, beso eta ukondoak gorputzetik banandu behar dira, tentsioa ekiditu ahal izateko. Eserita bagaude, aulkiaren atzekaldea zuzen egon behar da, bizkarra honi lotuta eutsiz. Zutik edo eserita egon, burua, lepoa, eskuak eta gorputza, orokorrean, oso erlajatuak egon behar dira.



2.- Posizioa: Soinu egoki bat lortzeko ezinbestekoa da txirula ongi hartzea. Horretarako jakin behar dugu, txirularen goiko partea ezkerreko eskuaz eta behekoa eskumako eskuaz hartu behar dugula.

Ezkerreko eskuaz, kopa bat balitz bezala hartu behar dugu. Hau da, hatzamar lodia, atzeko zuloa estaltzen dagoela, erdiko hatzamarrarekin aurrekaldeko bigarren zuloa (goitik hasita) estaliko du. Ondoren, erakuslean eta eraztun- hatzamarrak parean geratzen zaien zuloak estaloko dituzte.

Eskumako eskuaz, geratzen diren zuloak estaliko ditugu. Lehengo, hatz lodia txirularen atzeko partean jarriko dugu eta gero erakusleak, erdikoak, eraztun hatzamarrak eta txikiak parean dituzten zuloak tapatuko dituzte. (Ikus beheko irudia)

Zuloak ondo estali behar dira soinu egokia lortu ahal izateko, askotan hatzamarren puntekin estaltzen baita, batez ere haurrekin ari garenean. Horre gain, hatzamarrak beti egon behar dira txirularen gainean, beharrezkoak ez direnak pixka bat altzatuz, betiere, eskumako hatz lodiarekin txirulari eutsiz. Jotzen hasi aurretik, baliagarria izan liteke zenbait ariketa egitea musikatresnari eta eskuei begiratu gabe.

3.- Txirula ezpainetan: Ezpainak, lepo, masail-hezurrak eta eskuak erlajatuak egon behar dira eta txirula beheko ezpainaren erdian kokatu behar da. Goiko ezpain jeistean estali behar da, aireari bultzada arina emanez.

4.- Arnasketa: Arnasketa diafragmatikoa eta interkostala elkartzen da, gihar guztiak eragiteko. Hasi aurretik zenbait ariketa egitea komeni da, arnasa sudurretik hartu eta ahotik botaz astiro, ahotik hartuz astiro eta ahotik hartuz azkar. Ariketak egiten ditugun bitartean gogoratu gorputza erlajatuta mantentzaz eta hartzen dugun airea dosifikatzeaz, soinuaren kalitatea, airea era konstante batean botatzeari baitago lotuta. Beraz, ondo kontrolatu behar dugu airearen presioa.

3.- Artikulazioa: Mihia artikulatu egin behar da. Hasieran "tu" silaba ahoskatuz egiten da, geroago "du" silaba ahozkatzeko. Printzipioz nota bakoitzak mihi- kolpe bat eraman behar du.


4.- Hasierako notak: Ezkerreko eskuaz arituko gara, eskumako eskuko zuloak libre utziz. Notarik errazena "SI" da. "SI" atzeko eta lehengo zuloa (goitik hasita) estalita lorzten dugu. Apurka ezkerreko beste eskuak jaisten hasiko gara aurreko posiziora hel du arte. Era horretan, "LA" eta "SOL" notak lortuko genituzke, hurrenez hurren.

Ezkerreko eskuaz, beste bi nota gehiago ikas daitezke: "DO GOIKOA" eta "RE GOIKOA". Lehengoa, gorago aipatu dugun kopa-hartzearen posizioa izango litzateke. "RE GOIKOA", berriz, "DO GOIKOAREN" posizioa mantenduz ere lortzen da, baina oraingoan hatzamar lodia ere altzatuz.
(Ikus irudia)

3.- Nola zaindu:

• Sikatu ondo, erabili ondren
• Zatiak banatzeko, biratu egin behar da.
• Lehenengo astean ez jo gehiegi
• Kolpeak ekidin behar dira.

Jarraian, ikasitako notak praktikan jartzeko zenbait abesti uzten dizkizuegu:



 

Bideo dibertigarri batzuk

Hemen uzten dizkizuegu klasean ikusitako bideo interesgarri batzuk, haietaz disfrutatzea espero dugu:

Rain sound by clapping

Música para un apartamento y seis percusionistas

World science festival 2009: Bobby McFerrin demonstrates the power of the pentatonic scale

Teoria pixka bat

TEORIA

Gaurko sarreran teoria apur bat sartuko dugu musikagaz ikas dezazuen. 

Instrumentuak jotzen garatzen diren trebetasunak honako hauek dira:

• Sormena: instrumentuekin zer edo zer berria jotzean, musika sortzen ari gara eta sormena lantzen dugu.
• Entzumena: instrumentuak jotzen edota besteek jotzen duten bitartean entzutean, entzumenarekin lan egiten dugu eta entzumenaren garapena sortzen ari gara horren bidez.
• Inprobisazioa: bat-bateko soinuak sortaraztean inprobisazioa dagoela esan dezakegu.
• Akonpainamendua: instrumentu edo ahots bakarlari bati, beste instrumentu batzuek laguntzen badiote akonpainamendua lantzen da.  
• Ostinatoak: motibo musikal bat behin eta berriz errepikatzen denean ostinatoa ematen da. 

Flauta goxoa zuzen jotzeko teknikak hauek dira:

• Artikulazioa: mingainaren kokapena egokia izatea kontuan hartzea.
• Digitazioa: eskuen eta atzamarren posizioa txirulan; hau da, ondo estaltzea txirularen zuloak, eskuak behar den bezala jartzea, etab.
• Emisioa: airea flautaren "ahotik" suabe bota eta horrek flautaren barrutik bibrazioa sortzen du eta soinuen emisio aproposa lortuko dugu.
• Arnasketa: erabil beharko genukeen arnasketa diafragmatikoa eta saihetsartekoaren konbinazioa da. 

Umeak musika jotzen

Musika eta osasuna artikulua

MUSIKA ETA OSASUNA

Musika eta osasuna (I)
Aritz SOUND SYSTEM | Kazetari eta musika adiktoa

Gizakia gizaki denetik musika sortzeko beharra izan du. Gizakiaren garapenean musika ezinbesteko bidaia laguna izan da eta kultura guztiek izan dute harreman estua musikarekin. Musikak guk uste baino garrantzi handiagoa izan du gizakiaren historian eta, hala ere, zer dakigu musikari buruz?

Gaur egun, musika aisialdiarekin lotzen da bereziki, festa eta ospakizunekin lotura zuzena du eta, zergatia oso garbi izan gabe ere, atsegina, plazera sortzen digu, ondo sentiarazten gaitu. Zorionez, musikak, aisialdiaren eta festaren eremua gainditu du eta urrunago doa; komunikaziorako aparteko tresna da, ideiak eta sentimenduak adierazteko bitarteko ederra da, kultura desberdinak ezagutzeko eta besteei gurea erakusteko bidea da eta, beste maila batean, negozio itzela da gutxi batzuentzat. Aipatu maila horiez gain, jakina da musikak gizakiarengan eragin zuzena duela, eragin fisiko zein psikologikoa.

Gizakiaren historian asko izan dira musikak gizakiarengan duen eragina ikertu dutenak. Egipto zaharrean adibidez, musika adierazteko erabiltzen zen hieroglifikoa, alaitasuna eta ongizatea adierazteko erabiltzen zen hieroglifiko bera zen. Egiptoko medikuak, gaixotasun asko kantuen bidez sendatzen saiatzen ziren.

Grezia klasikoan pentsalari askok ikertu zuten musikak gizakian duen eragina (ethos deitu zuten). Hauen ustetan, musika, jainkoek sortu zuten eta unibertsoaren harmonia irudikatzen du. Aristotelesen arabera, musikak, gizakiaren jarduera areagotu dezake eta hainbat ekintza egitera bultza dezake (ethos praktikon). Estilo zitaristikoak gizakiaren indar morala sendotzen zuen (ethos etikoa) eta lidioak berriz ahuldu (ethos threnodes). Azkenik, musika erlijiosoak, estasia eragin behar zuen jainkoengandik gertuago egoteko. Zeltiar jatorriko herrietan, xaman edo sendatzaileek, sendatzen laguntzen zuten kantu, soinu eta erritmoak ezagutu behar zituzten ezinbestean. Txinan eta Indian ere asko dira musikaren ahalmen terapeutikoa azpimarratzen duten ipuin eta kondairak. Erdi Aro eta Pizkunde garaian garrantzi handia ematen zitzaion musikaren ahalmenari. Haendel musikagileak, musikaren bidez, entzuleak dibertitzea baino, pertsona hobeak izatea bilatzen zuela zioen. Mozarten musikak ondorio terapeutikoak omen ditu eta adimena garatzen laguntzen du.

Atsegin dugun musika entzuten dugunean gorputzak endorfinak sortzen ditu (morfinaren antzeko sustantziak) eta gaixotasunak sortutako mina arindu dezakete. Gustuko musika entzuteak ondorio positiboak ditu, beraz, gizakion gorputzean.

MUSIKA ETA OSASUNA

Musika eta osasuna(II): Hobekuntzaren kontzientzia
Aritz SOUND SYSTEM | Kazetaria eta musika adiktoa idatzitako artikulua.

Musika eta osasunaren arteko harremanari buruz hitz eginez hasi genuen 2009. urtea. Musikak historikoki gizakiarekin izan duen harremana eta musikak osasunarentzat dituen ondorio onuragarriak aipatu genituen. Amesgaizto batek musika eta osasunari buruzko hirugarren atala atzeratu zuen, orain arte. Musikak osasunean eduki ditzakeen ondorio onuragarriak frogatuta daude, eta, azterketa zientifiko konplexuetan sakondu gabe, gutako edonork nabarituko zituen behin baino gehiagotan. Kontrajarria badirudi ere, azken urteetan egin diren ikerketa batzuen arabera, arrakasta lortzen duten musikariek gazte hiltzeko arrisku handiagoa omen dute. Jakina da, izen ezagun asko (Janis Joplin, Jimi Hendrix, Jim Morrison, Bob Marley, Sid Vicious eta abar) oso gazte hil zirela eta gure artean oso zabalduta dagoela «azkar bizi, gazte hil» delako esaldia. Heriotza horiek aztertuz gero, ordea, heriotzaren zergatiak zuzenean musikarekin erlazionatuta ez daudela ikus daiteke eta zerikusi handiagoa dute, egile horiek zeramaten bizimoduarekin. Musika berez ez da osasunerako kaltegarria, baina haren inguruan sortzen diren bizitza ereduak bai, kaltegarriak izan daitezke, eta ez soilik arrakasta dutenentzat. Mundu honetan buru-belarri murgilduta dagoen edonork (maila profesionalean izan gabe ere; eta ez soilik musikariak, baita soinu teknikari, antolatzaile, eta abarrek ere) nabaritu ditzake ondorioak. Musika, estilo batzuetan bereziki, jaiarekin eta festarekin erlazionatzen da. Musikaria gauez aritzen da gehienetan, kilometro asko egin behar ditu, atsedenerako tarte gutxi, soinu ekipoekin gora eta behera ibili behar du, bolumen altuegiak jasan behar, dieta kaskarra izaten da, jende aurreko tentsio eta urduritasunak, saioa egin beharraren konpromisoa (batzuetan gogorik gabe edo erdi gaixo egonda ere) eta gainera, «gorputzari buelta emateko» edo «puntua hartzeko» oso osasuntsuak ez diren substantziak hartzen dira askotan (erabileraren arabera, dependentzia arriskutsuak sor ditzaketenak). Ez dira lanerako baldintza onenak izaten baina, beste jarduera mota askotan ere ez ote dira antzekoak edo okerragoak izaten? Askotan, musika munduan buru-belarri sartu nahi duten gazteei musika mundua arriskutsua dela esaten zaie (beste eremuetan arriskurik ez balego bezala); droga asko dagoela eta antzekoak (beste inon egongo ez balira bezala). Musika munduan ere, informazioa zabaldu eta eztabaida sortzearekin batera, lan baldintza duinagoak lortzen saiatu beharko genuke, ezta?

Kaixo!
Ongi etorri gure Blogera. Asko pozten gara zuek geu bizitatzeaz. Espero dugu, plazaratutako materialarekin disfrutatzea eta asko ikastea.
Itxaroten zaituztegu!